Yoga’da Müzik
Yoga dersinde müzik olur mu?
2013 senesinde Londra’da düzenli olarak gittiğim derslerden birinde bu konuya çok komik yaklaşımı olan bir öğretmenim vardı.
Kendisi 20 yıldır Ashtanga pratiği yapan ve gençliğinde ciddi bir motorsiklet kazası geçirmiş, Pattabhi Jois’in okulunda 3 ay boyunca ‘mahsur kalmış’ (kendi kelimeleri) ve kazanın etkisi olan sol elindeki bazı parmaklarda ve alt kolunda hissizlik ile çalışmaya başlamış olan adanmış bir yoga öğrencisiydi.
Beni en çok etikleyen yaşamında çok ciddi fiziksel ve ruhsal problemlerin içinden geçmiş olmasına rağmen hayatı ve kendisini tiye alan yapısıydı. Bardaklarını aynı yöne koymasını evdeki yardımcısına kaç defa söylemesine rağmen hep kendisinin düzelttiği, düzeltmezse sürekli akılının bardaklara takılı kalacağı gibi hikayelerle dersi başlatırdı :) Kimimiz için obsesif kompulsif bozukluk olarak hemen tanım koyduğumuz, farklı alanlarda biraz da olsa hepimizde olan bu takıntı konusunu gülerek anlatmasına ve bunu değiştirmek, dönüştürmek yerine, kabul ettiğini izlemenin ‘başka bir yaklaşım de mümkün’ umudu verdiğini hatırlıyorum. Sadece böyle ‘basit’ konularla değil, ciddi yeme bozukluğu yaşadığı dönemlerdeki deneyimlerini de bu hafiflikle paylaşıyordu.
Gelelim yoga müziği konusuna. Vinyasa Flow, Yin Yoga ve/ya bazı Hatha Yoga gibi derslerde müzik kullanıldığını duymuş, deneyimlemiş olanlarımız vardır. Peki ya hiç Ashtanga Yoga dersinde müzik duydunuz mu?! Mümkün mü? Skandal! Geleneksel, dışarıdan hatta katı ve kurallı görünen bu derste ülkemizde HİÇ müzik kullanan bir eğitmenle karşılaşmadım (Ümit Besen’den Alışmak Sevmekten Daha Zor Geliyor çalsa fena olmazdı), ama kullanıldığını görmedim/duymadım.
Fakat bu ciddi konuları hafifleten öğretmenim bir gün derse geldi, normalde hem Vinyasa hem de Ashtanga dersleri veriyordu. Önce açılış mantrasını söyledik hep birlikte ve ardından ‘şimdi kurallara çok aykırı bir şey yapacağım ve bu led dersimizde biraz müzik açacağım, uuu ne kadar da katı bir kuralı esteneceğiz şimdi di mi’ diyerek besteci arkadaşının O’nun dersleri için özel olarak yaptığı bir listeyi açtı. Akış aynıydı. Aralarda gelip her zamanki gibi o muhteşem güçlü ama yumuşak elle yönlendirmelerini yaptı. Her derste karşılaşmayız ama o dersin sonunda bulunduğumuz alanda bambaşka bir atmosfer vardı. Herkes savasana’dan kalkarken bir şeylerin eskisi gibi olmayacağını hissetmiş gibiydi.
Sınırları gevşetelim, her şeyi biraz manipüle edip değiştirelim mi ? Hayır, tabiki! Sadece kafamızda farkında olmadan kalıplaştırdığımız şeylere çok basit çeşniler katarak farklı boyutlar oluşturabileceğimizi görmek nasıl olurdur? Çoğunlukla büyük değişimler için, büyük etkiler olmasını bekliyoruz. Bazen minicik bir melodi yıllardır denemeye korktuğun bir asana için sana cesaret veren şey olabiliyor. Ya da bırakmakta güçlük çektiğimiz bedene rahatlık katmak bir şarkı kadar yakın olabiliyor…
Yüksek lisansımda biraz daha derinlemesine incelediğim bu müzik konusu zihnimiz için bambaşka ve derin etkileri olan muazzam bir alan. Beyin plastisitesine etkisi büyük akademik araştırmalara da konu olmuş, titreşimleri ile insana bambaşka deneyimler yaşatmış, hissiyatımızı dönüştürmüş ve her alanda farklı şekillerde kullandığmız bir şey şu müzik.
Yoga derslerinde ise atmosfer yaratmak için, ya da yeni öğretmeye başladığımız zamanlarda ‘garip’ havayı örtmek için, akışı ve ritmi belirlemek için yogada müzik kullanıyoruz. Müziğe bağımlı olmadığımıza uyanık kalarak, hazırladığımız dersi biraz daha parlatmak, büyütmek için destek alabileceğimiz bir şey olabilir. Ama arkasına saklandığımızı hissettiğinizde, yaratıcılığımızı tembelleştirdiğini fark ettiğimizde ise müziğe ara vermek iyi bir tercih olabilir. Kurguladığımız dersi, atmosferi ve süreci destekleyen müzikler seçmek, araştırmak bu işin en keyifli kısmı. Hiç aceleye gelmeden duyduğunuz melodilerde neler hissettiğinizi mutlaka araştırıp fark etmek için kendinize zaman verin. Dersinize katılan kişiler de aynı hikayelerden geçerek o hisleri mutlaka bulacaklardır! Tam da bu nedenle dengeli bir ders oluşturmak için kendinize dengeli bir playlist yaratmanız iyi olur :)
Irmak Bayındır